PENJAJAHAN PORTUGIS

Portugis menawan kota Melaka pada tahun 1511. Portugis berjaya menawan kota dan pelabuhan Melaka sahaja. Sultan Mahmud dan puteranya Raja Ahmad mengundur diri dan menyambung kesultanan Melayu ke negeri-negeri lain seperti Johor dan Perak. Secara keseluruhannya, Portugis menduduki Melaka selama 130 tahun iaitu dari tahun 1511 hingga 1641. Wiruzai bertanggungjawab menyusun sistem pentadbiran Portugis di Melaka iaitu Alfonso de Albuquerque. Bertanggungjawab membina sebuah kota iaitu A Famosa kerana melidungi melaka daripada serangan daripada Sultan Mahmud. Selain itu, Portugis mengamalkan sistem pentadbiran berbentuk militer ataau ketenteraan. Ketuanya ialah Kapten Kota Melaka (dikenali segai Gabenor Selatan)yang dilantik oleh Raja Portugal yang bertugas selama tiga hingga empat tahun. Dipilih dalam kalangan Fidalgo, iaitu golongan  bangsawan portugal. 

Seorang Kapten Angkatan Laut dilantik sebagai timbalan kepada Kapten Kota. Golongan tentera pula diketuai olehKapten Jeneral yang berkhidmat setiap tiga tahun. beliau dibantu oleh golongan Feitor. Selain itu, sistem keadilan diletakkan dibawah Ketua Hakim. Dalam proses pentadbiran, Kapten Kota dan Timbalannya dibantu oleh Majlis Penasihat. Terdiri daripada tiga badan utama, iaitu Hal Ehwal Militer, Majlis Pentadbiran Sivil dan Kewangan serta Pentadbiran Orang Tempatan.

Portugis cuba bertahan di Melaka walaupun sering mendapat ancaman daripada waris Sultan Mahmud Di Johor dan Aceh. Akhirnya Portugis tewas apabila diserang kuasa tempatan dari Johor yang mendapat bantuan dari Belanda 1641.Sepanjang pemerintahannya, Portugis melaksanakan beberapa sistem pentadbiran perdagangan. Seperti : 

1. Kapal-kapal pedagang diwajibkan membayar cukai enam hingga sepuluh peratus daripada hasil dagangan mereka.
2. Setiap pedagang perlu mendapatkan pas kebenaran unuk berdagang terlebih dahulu.
3. Portugis memonopoli barang-barang dagangan utama, tetapi membeli barangan tersebut dengan harga yang rendah dan menjualnya pada harga yang tinggi.
4. Diskriminasi terhadap perdagang Islam.

Semasa zaman pendudukan Portugis, rantau Melayu telah menyaksikan era Peperangan Tiga penjuru, iaitu antara Portugis di Melaka, Aceh dan Johor. Masing-masing bersaing menguasai perdagangan di kepuluan Melayu. Disebabkan dasar-dasar Portugis yang tidak disenangi oleh pedagang-pedagang, perdagangan di pelabuhan Melaka merosot sehingga pelabuhan itu jatuh ke tangan Belanda. Walaupun Portugis menetap lama di Melaka tetapi Portugis tidak dapat meluaskan pengaruhnya. Faktor utamanya ialah untuk menyebarkan agama Kristian. Tetapi usahanya gagal akibat daripada pengukuhan agama Islam.

Beberapa kesan Portugis ialah kelaahiran masyarakat Serani hasil perkhawinan anatara orang tempatan dengan orang Portugis. Selain itu, kesan pengenalan tulisan Rumi dan penyerapan perkataan daripada bahasa bugis.